استخراج ترکیبات گلیکوزآمینوگلیکانی از شقایق دریایی stichodactyla haddoni و بررسی خاصیت ضد انعقادی آنها

گلیکوزآمینوگلیکان ها از جمله مواد زیست فعال هستند که در بسیاری از جانوران دریایی پراکندگی دارند و به دلیل خاصیت ضد انعقادی شناخته شده اند. در پژوهش حاضر جداسازی و بررسی خاصیت ضد انعقادی این ترکیبات از شقایق دریایی stichodactlyla haddoni، با جمع آوری نمونه ها از مناطق جزر و مدی جزیره هرمز و انتقال فریز شده آن ها به آزمایشگاه انجام شد. پس از جدا کردن مخاط و تانتاکول شقایق دریایی، استخراج ترکیبات گلیکوزآمینوگلیکانی با استفاده از نمک ستیل پیریدینیوم کلراید صورت گرفت. سنجش ضد انعقادی گلیکوزآمینوگلیکان های استخراج شده بر روی پلاسمای خون انسان و ماهی بدون استفاده از معرف و با استفاده از معرف زمان ترومبوپلاستین نسبی فعال شده (aptt) و زمان پروترومبین (pt) آزمایش شد. برای تعیین ساختار ترکیبات استخراج شده در مقایسه با هپارین استاندارد، از طیف سنجی ft-ir استفاده شد. مقدار گلیکوزآمینوگلیکان از مخاط و تانتاکول به ترتیب برابر با 44 و 24 میلی گرم از هر گرم وزن خشک به دست آمد. نتایج بررسی فعالیت ضد انعقادی گلیکوزآمینوگلیکان های استخراج شده از مخاط و تانتاکول بر روی پلاسمای خون انسان و ماهی نشان داد که این ترکیبات در مقایسه با نمونه ی کنترل، فرایند انعقاد خون را طولانی تر کردند. همچنین، گلیکوزآمینوگلیکان های استخراج شده از مخاط 2/7، 3/4 و 5 برابر خاصیت ضد انعقادی بیش تری را در مقایسه با گلیکوزآمینوگلیکان های استخراج شده از تانتاکول به ترتیب در غلظت های 250، 500 و 750 (میکروگرم/میلی لیتر)، و تقریباً نزدیک به زمان انعقادی هپارین استاندارد در غلظت های مشابه نشان داد. در روش سنجی aptt و pt نیز نمونه های استخراج شده در مقایسه با کنترل زمان طولانی تری را نشان دادند. در آنالیز طیف ft-ir، طیف نمونه های خام مخاطی و تانتاکولی تقریباً مشابه هپارین استاندارد مشاهده شد. نتایج نشان داد که ترکیبات ضد انعقادی در مخاط و تانتاکول شقایق دریایی موجود بوده و اگرچه خاصیت ضد انعقادی ضعیف تری را نسبت به هپارین دارند، ولی می تواند جایگزین آن، حداقل در شرایط های آزمایشگاهی، گردد.